Çevre ve Orman Bakanlığından: ÇEVRE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE
1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çevrenin korunması
için tesis veya faaliyetin çalışmaya başlamasından sona erdirilmesine kadar
olan süreçte çevre denetiminin usul ve esaslarını; denetim yapacak personelin,
çevre yönetim birimi/çevre görevlisinin, çevre hizmeti konusunda
yetkilendirilmiş firmaların nitelikleri ile yükümlülüklerini düzenlemektir. Kapsam MADDE
2 – (1) Bu Yönetmelik; a)
Çevre denetimiyle ilgili iş ve işlemleri, çevre denetim görevlisi
niteliklerini, faaliyet veya tesis sahiplerinin yükümlülükleri ile denetimle
ilgili birimlerin görev ve yetkilerini, b)
Çevre yönetimi hizmeti konusunda çalışacak çevre danışmanlık firmalarının
yetkilendirilme, hizmet verme usul ve esaslarını, c)
Çevre yönetim biriminin, çevre görevlisinin ve çevre yönetim hizmeti verecek
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının görev, sorumluluk ve
yetkilerini, ç)
Çevre gönüllüsünün nitelik ve görevlerini kapsar. (2) Bu Yönetmelik, askeri işyerleri, askeri
bölgelerin ve tatbikatların, 9/7/1982 tarihli ve 2690
sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu uyarınca Atom Enerjisi Kurumunun
yetki alanına giren kurum, kuruluş ve işletmelerin denetimi ile 11/1/1974
tarihli ve 14765 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü kapsamına giren konuların denetiminde uygulanmaz. (3) Atom Enerjisi Kurumunun yetki alanına giren
kurum, kuruluş ve işletmelerin denetiminde ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü kapsamına giren konularda Bakanlık ve ilgili kuruluş arasında bir
protokol yapılması durumunda bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen konularda
bu Yönetmelik hükümleri uyarınca ilgili kuruluşla ortak denetim yapılabilir. Dayanak MADDE
3
(1)
Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre
Kanununun 12 ve 15 inci maddeleri ile Ek Madde 2 ve Ek Madde 3 ile 1/5/2003
tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanunun 2 nci ve 9 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE
4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a)
Bakan: Çevre ve Orman Bakanını, b)
Bakanlık: Çevre ve Orman
Bakanlığını, c)
Birleşik denetim: Tesis veya
faaliyetlerin, çalışmalarının Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe
giren hava, su, toprak, atık, kimyasallar, deniz ve gürültüye ilişkin tüm
yönetmeliklere uygunluğunun bir arada ele alındığı denetimleri, ç)
Çevre baş denetim görevlisi:
Çevreyle ilgili denetimleri yapabilecek, yönetebilecek özelliklere sahip olup
35 inci maddede yer alan eğitim programını tamamlayarak eğitim belgesi
alanlardan 80 ve üzeri puana sahip bakanlıkça görevlendirilen kişiyi, d)
Çevre denetim görevlisi: Çevre ile ilgili denetim yapabilecek ve 35 inci
maddede yer alan eğitim programını tamamlayarak eğitim belgesi alanlardan 70 ve
üzeri puana sahip bakanlıkça görevlendirilen kişiyi, e)
Çevre denetim görevlisi adayı: Bakanlık merkez veya taşra teşkilatında
çalışmakta olup 35 inci maddede yer alan eğitim programına katılan kişiyi, f) Çevre denetimi: Tesis veya faaliyetlerin çalışmasının Çevre
Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren yönetmeliklere uygunluğunu
kontrol etmek için, bu mevzuatın yetkili kıldığı kurum ve kuruluşlarla
işbirliği ve koordinasyon sağlanarak, faaliyetlere ilişkin bilgilerin tarafsız
bir şekilde toplanmasını, değerlendirilmesini, rapor haline getirilmesini ve
idari yaptırım kararı ile yetkilendirilmiş makama bildirilmesini, g)
Çevre gönüllüsü: Bakanlıkça, uygun niteliklere sahip kişiler arasından
seçilen ve Çevre Kanunu ve bu Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemelere
aykırı faaliyetleri Bakanlığa iletmekle görevli ve yetkili kişiyi, ğ) Çevre görevlisi: Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden
olan ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanununa göre yürürlüğe konulan
düzenlemeler uyarınca denetime tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin
faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp
uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları
düzenleyen tesiste veya çevre yönetim hizmeti veren firmada çalışan görevliyi, h)
Çevre yönetim birimi: Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olan
ve/veya neden olabilecek ve Çevre Kanununa göre yürürlüğe konulan düzenlemeler
uyarınca denetime tâbi kurum, kuruluş veya işletmelerin faaliyetlerinin
mevzuata uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp
uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık iç tetkik programları
düzenleyen birimi, ı)
Denetim planı: Denetim otoritesinin önceliklerini ve hedeflerini belirleyen
stratejik ve halka açık dokümanı, i)
Denetim programı: Denetim planı çerçevesinde gerçekleştirilecek operasyonel
faaliyetleri içeren içsel dokümanı, j)
İç tetkik: Tesis veya faaliyetlerin, Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak
yürürlüğe giren yönetmeliklere uygunluğunun, alınan tedbirlerin etkili olarak
uygulanıp uygulanmadığının çevre yönetim birimi, çevre görevlisi veya
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları aracılığı ile değerlendirilmesini
ve rapor haline getirilmesini, k)
İzleme: Havaya, suya, toprağa verilen kirletici unsur taşıyan her türlü proses çıktısının ölçüm ve analizlerinin
yapılmasını/yaptırılmasını, l)
Kanun: 2872 sayılı Çevre Kanununu, m)
Ortam bazlı denetim: Tesis veya faaliyetlerin
Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren
hava, su, toprak ortamları ile atıklara, kimyasallara ve gürültüye ilişkin
mevzuattan birinin uygunluğunun ele alındığı denetimleri, n)
Belge(22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.): Çevre görevlisi eğitimi
sonrasındaki sınavda başarılı olanlara verilecek belgeyi, o)
Uygunsuzluk: Çevre mevzuatında belirtilen yükümlülüklerin yerine
getirilmemesini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Denetime Tabi Tesis veya Faaliyetler ve Yükümlülükleri Denetime tabi tesisler veya faaliyetler MADDE
5 (1) Ek-1 ve Ek-2
listesinde yer alan tesis veya faaliyetler çevre denetimi kapsamındadır. Denetime tabi tesislerin veya faaliyetlerin yükümlülükleri MADDE
6 (1) Denetime tabi
tesis veya faaliyetler; a)
Geçici 1 inci maddede belirtilen süreler içinde tesis veya faaliyetler, en
az üç çevre görevlisinden oluşan çevre yönetim birimi kurmak ve/veya çevre
görevlisi çalıştırmak veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan
bu amaçla çevre yönetim hizmeti satın almakla, b)
İlgili mevzuat kapsamında gerekli ölçüm ve analizleri, Bakanlığa ya da
Bakanlıkça yetkilendirilmiş özel veya kamu kurum ve kuruluşların laboratuvarlarına
yaptırmakla, c)
Denetim sırasında çevre denetim görevlisinin tesis veya faaliyetlerin
alanlarına girmesini, güvenliğini ve denetim için gerekli görülen personel ve
her türlü ekipmanı sağlamakla, ç)
Çevre denetim görevlisinin gerekli gördüğü hallerde ve/veya itiraz durumunda
ölçüm ve analizlerin giderlerini karşılamakla, d)
Denetim sırasında çevre mevzuatı kapsamında istenilen bilgi ve belgeleri
öngörülen sürede ve eksiksiz olarak sağlamakla, e) Yıllık iç tetkik programları düzenlemekle ve kendi faaliyet
alanına uygun niteliklere sahip bir çevre görevlisi veya çevre yönetim birimi
aracılığı ile tesis içi tetkikin faaliyet veya tesisin çalışma ömrü süresince en
az yılda bir defa yapılmasını sağlamak, iç tetkik ve analizlerin
sonuçlarını dosyalamak ve beş yıl süre ile muhafaza etmekle, f)
Çevre yönetimi hizmeti konusunda yetkilendirilmiş çevre danışmanlık
firmalarından çevre danışmanlığı hizmet satın alımı sözleşmesi yapılması
durumunda en geç bir ay içerisinde ilgili valiliğe bildirmekle, g)
Çevre yönetimi hizmeti konusunda yetkilendirilmiş çevre danışmanlık
firmalarıyla yapılmış olan çevre danışmanlığı hizmet satın alım sözleşmelerinin
iptal edilmesi durumunda en geç bir ay içerisinde ilgili valiliğe
bildirmekle, ğ)
Çevre yönetimi hizmeti konusunda yetkilendirilmiş çevre danışmanlık
firmalarıyla yapılmış olan çevre danışmanlığı hizmet alım sözleşmelerinin iptal
edildiği tarihten itibaren en geç iki ay içerisinde diğer bir
yetkilendirilmiş firma ile yeni bir anlaşma yapmakla veya çevre yönetim birimi
kurmak ya da çevre görevlisi istihdam etmekle, yükümlüdür. Tesis veya faaliyetlerin kendini izlemesi ve iç tetkik MADDE
7 (1) Tesis veya faaliyetlerin kendini izlemesi ve
iç tetkikin gerçekleştirilmesi çevre yönetim birimi veya çevre
görevlisi tarafından yapılır. Çevre yönetim birimi kurmayan ya da çevre
görevlisi istihdam etmeyen tesis veya faaliyetler bu amaçla Bakanlık tarafından
yetkilendirilmiş firmalardan hizmet satın alır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çevre Yönetim Birimi
ve Çevre Görevlisinin Nitelikleri ve Görevleri Tesis veya faaliyetlerde, tesis
veya faaliyetlerin çevre yönetim birimlerinde veya yetkilendirilmiş çevre
danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlisinde aranacak nitelikler MADDE 8 (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.) 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1) Tesis
veya faaliyetlerde, tesis veya faaliyetlerin çevre yönetim birimlerinde veya
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlisinin en
az dört yıllık yükseköğretim kurumlarının mühendislik, fizik, kimya, biyoloji
bölümlerinden veya veteriner fakültesinden mezun olması zorunludur. (2) Tesis ve faaliyetlerde veya
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çalışacak çevre görevlilerinin
Bakanlıkça düzenlenecek çevre görevlisi eğitimine katılıp, eğitim sonunda
yapılacak sınavda başarılı olması zorunludur. (3) Sınavda başarılı olanlara Çevre
Görevlisi belgesi verilir. (4) Çevre Görevlisi Belgesi olmayanlar,
faaliyet veya tesislerde, çevre yönetim biriminde veya yetkilendirilmiş çevre
danışmanlık firmalarında çevre görevlisi olarak çalışamazlar.” Çevre yönetim birimi ya da tesis
veya faaliyette çalışan çevre görevlisinin görevleri MADDE 9 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1) Çevre yönetim birimi ya da tesis
veya faaliyette çalışan çevre görevlisi; a) Tesis veya faaliyeti düzenli
aralıklarla kontrol ederek Kanun ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren
mevzuatta belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini tespit
etmekle, b) Sorumlusu olduğu tesis veya
faaliyetin yılda bir defadan az olmamak üzere ilgili mevzuat hükümlerine göre
iç tetkikini gerçekleştirmekle ve iç tetkikin sonucunda bir İç Tetkik Raporu
hazırlamakla, bu raporu tesis veya faaliyet sahibine/sorumlusuna sunmakla ve
bir örneğini yönetim biriminde bulundurmakla, c) Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis
veya faaliyetin sahibine/sorumlusuna uygunsuzluğun giderilmesi için önerilerde
bulunmakla ve uygunsuzlukların giderilip giderilmediğinin takibini yapmakla, ç) Bakanlıkça yapılacak denetimler
sırasında tesis veya faaliyette hazır bulunmakla, d) Bakanlıkça yapılacak denetimler
sırasında istenen bilgi ve belgeleri sağlamakla, e) Öğrendikleri ticari sır
mahiyetindeki bilgileri açıklamamakla yükümlüdür. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çevre Yönetim Birimi
Kurma veya Çevre Görevlisi Çalıştırma Kriterleri Tesis veya faaliyetlerin çevre
yönetim birimi kurma veya çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 10 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE YÜRÜRLÜKTRN
KALDIRILMIŞTIR. (1) Tesis veya faaliyetlerden; a) Ek-1’de yer alan tesis veya
faaliyetler, özellikleri 8 inci maddede belirtilmiş olan en az iki çevre
görevlisini çalıştırmak veya en az üç çevre görevlisinden oluşan Çevre Yönetim
Birimlerini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre
yönetimi hizmeti almak zorundadır. b) Ek-2’de yer alan tesis veya
faaliyetler öncelikle çevre görevlisi istihdam etmek veya en az üç çevre
görevlisinden oluşan çevre yönetim birimini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre
danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır. (2) Organize Sanayi Bölgeleri
yönetimleri bünyesinde en az üç çevre görevlisinden oluşan Çevre Yönetim
Biriminin kurulması veya en az iki çevre görevlisinin çalıştırılması ya da
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin
yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmetinin alınması zorunludur. (3) Belediyeler, mahalli idare
birlikleri, sağlık kuruluşları veya hastanelerde çevre yönetim birimleri en az
bir çevre görevlisinden oluşabilir. Belediyelerin ve mahalli idare
birliklerinin çevre yönetim birimi kurma ve çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 11 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1) Belediyeler, atıksu
arıtma, katı atık bertaraf, asfalt
üretimi gibi çevreye etkisi olan tesislerini ve Bakanlar Kurulu kararıyla
kurulan mahalli idare birlikleri, kendi bünyelerinde işlettikleri çevresel
etkiye sahip tesislerini çevresel açıdan yönetmek üzere; çevre yönetim birimi
kurmak veya çevre görevlisi çalıştırmakla ya da yetkilendirilmiş çevre
danışmanlık firmalarından çevresel faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre
yönetimi hizmeti almakla yükümlüdürler. (2) Çalıştırılacak çevre görevlisi
sayısı, 5393 sayılı Belediyeler Kanununun 49 uncu maddesi ve 22/2/2007
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli
İdare Birlikleri Norm kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümleri
göz önünde bulundurularak bu kurum ve kuruluşlar tarafından belirlenir. Sağlık kuruluşları ve hastanelerde
çevre yönetim birimi kurma ve çevre görevlisi çalıştırma kriterleri MADDE 12 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1)
Hastane ve sağlık kuruluşlarından yatak kapasitesi 20 ve üzerinde olanlar,
çevre yönetim birimi kurmak veya çevre görevlisi çalıştırmak ya da
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından işletmesindeki çevresel
faaliyetlerin yürütülmesi hususunda çevre yönetimi hizmeti almakla yükümlüdür. (2) Çalıştırılacak çevre görevlisi
sayısı, ihtiyaç ve kadro standartları göz önünde bulundurularak bu kurum ve
kuruluşlar tarafından belirlenir. BEŞİNCİ BÖLÜM Çevre Yönetim Hizmeti
Verecek Yetkilendirilmiş Çevre Danışmanlık Firmalarının
Yükümlülükleri ve Yeterlik Belgesi Çevre yönetim hizmeti verecek
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının nitelikleri MADDE 13 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1) Çevre yönetim hizmeti verecek
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları; a) (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı
R.G.) Kamu veya özel sektörde çevre ile ilgili olarak en az üç yıl çalışmış bir
çevre görevlisini koordinatör olarak istihdam etmekle, b) Ayrıca kamu veya özel sektörde çevre
ile ilgili olarak en az iki yıl çalışmış olan en az üç çevre görevlisini
istihdam etmekle yükümlüdür. Çevre yönetim hizmeti verecek
yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarının yükümlülükleri MADDE 14 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1)
Çevre yönetim hizmeti verecek yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmaları; a) Sorumlusu olduğu tesis veya
faaliyetin yılda bir defadan az olmamak üzere,
ilgili mevzuat hükümleri de dikkate alınarak iç tetkikini
gerçekleştirmekle, b)
Uygunsuzluk tespit edildiğinde tesis veya faaliyet sahibine uygunsuzluğun
giderilmesi için yazılı önerilerde bulunmak, uygunsuzlukların giderilip
giderilmediğinin takibini yapmak ve uygunsuzluğun giderilmediği durumda en geç
onbeş gün içerisinde yetkili makama bildirmekle, c) Sorumlusu olduğu tesis veya
faaliyetin ya da belediyenin, çevre yönetimi faaliyetlerini koordine etmekle, ç) Sorumlusu olduğu tesis veya
faaliyetin çevresel konularda alması gerekli izin, lisans ve belgeleri alma
ve/veya yenileme çalışmalarını yürütmekle, d) Bakanlıkça ve il çevre ve orman
müdürlüğünce istenecek bilgi ve belgeleri zamanında ve eksiksiz olarak
iletmekle, e) Sorumlusu olduğu tesis veya faaliyet
ya da belediye adına belediyeler ve il çevre ve orman müdürlüğü ve Bakanlık ile
gerektiğinde çevresel konular hakkında yazışmalar ve görüşmeler yapmakla, f) Firma, tesis ve faaliyet
çalışanlarına çevresel konularda bilgilendirici eğitim çalışmaları yapmak ve
özendirici faaliyetler düzenlemekle, g) Bakanlıkça veya il çevre ve orman
müdürlüklerince yapılacak denetimler sırasında tesiste en az bir çevre
görevlisini hazır bulundurmakla, ğ) Hizmet verdiği tesis ve
faaliyetlerde ilgili çevre görevlisinin ayda en az iki tam gün çalışmasını sağlamakla, h) Hizmet verdiği tesis veya
faaliyetlerin çalışmaları esnasında öğrenilen ticari sır niteliğindeki
bilgileri saklı tutmakla, ı) Hizmet alımı sözleşmesi yapılması
durumunda, hizmet verdiği tesis veya faaliyeti en geç bir ay içerisinde ilgili
valiliğe bildirmekle, i) İhtiyaç duyulan bilgi ve verileri
öngörülen formatta ve zamanında Bakanlığa bildirmekle görevlidir. (2) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç),
(d) ve (e) bentlerinde belirtilen görevlerin yetkilendirilmiş çevre danışmanlık
firması tarafından yerine getirilmemesi, çevre yönetimi hizmet alan tesisi,
faaliyeti, belediyeyi ve hastaneyi sorumluluktan muaf tutmaz. Çevre danışmanlık firmaları için
yeterlik belgesi yükümlülüğü MADDE 15 12.11.2010
TARİH 27757 SAYILI RG. İLE YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1)
Çevresel konularda tesis ve faaliyetlere çevre yönetimi hizmeti verecek olan
çevre danışmanlık firmaları Bakanlıktan Yeterlik Belgesi almakla yükümlüdürler.
Yeterlik Belgesinin verilmesi ve iptali ile ilgili hususlar bir tebliğ ile
belirlenir. Eğitim MADDE 16 12.11.2010 TARİH 27757 SAYILI RG. İLE
YÜRÜRLÜKTRN KALDIRILMIŞTIR. (1) Yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarında çevre
görevlisi olarak hizmet verecek kişiler Bakanlık tarafından ya da Bakanlıkça
yetki verilmiş kurum ve kuruluşlarca açılacak eğitime katılırlar. (2) (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı
R.G.) Eğitim sonrasında bir sınav düzenlenerek sınavda başarılı olanlara “Çevre
Görevlisi” Belgesi verilir. (3) Çevre görevlisi eğitimi programı,
çevre görevlisi adaylarına eğitim vermeye ve sınav yapmaya yetkili kurum ve
kuruluşların ve bu kurum ve kuruluşlarda eğitim verecek personelin nitelikleri
ile belgelendirme işlemleri bir tebliğ ile belirlenir. ALTINCI BÖLÜM Çevre Gönüllüsünün Nitelikleri ve Görevleri Çevre gönüllüsünde aranacak nitelikler MADDE
17
(1) Çevre gönüllüsünün: a)
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması, b)
Kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması, c)
En az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olması, ç)
Kurum, kuruluş ve işletmelerde en az beş yıl süreyle çevre konularında çalışmış
olması, d)
Bakanlık tarafından düzenlenecek çevre mevzuatı eğitimine katılmış olması, e)
Bakanlık tarafından açılacak sınavda başarılı olması gerekmektedir. (2) Bu maddenin birinci fıkrasına ek olarak, Çevre
ve Orman Bakanlığında Müsteşar ve Müsteşar Yardımcısı olarak görev yapmış olan
kişiler çevre mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın Bakanlığa
başvurdukları takdirde çevre gönüllüsü olurlar. (3) Çevre ve Orman Bakanlığının Teftiş Kurulu
Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki
Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğünde ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığında, kamu kurum ve kuruluşların
çevre birimi bünyesinde en az beş yıl süre ile çalışmış ve üniversitelerin dört
yıllık fakülte ve yüksek okullarından mezun olan
personel çevre mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın Bakanlığa
başvurdukları takdirde çevre gönüllüsü olurlar. (4) Çevre Mühendisliği bölümlerinden doktor ve
üzeri akademik unvan almış kişiler de Bakanlığa başvurdukları takdirde çevre
mevzuatı eğitimi ve sınav koşulu aranmaksızın çevre gönüllüsü olurlar. Çevre gönüllüsünün görevleri MADDE
18 (1) Çevre gönüllüsü, Kanuna ve ilgili mevzuata
aykırı faaliyetleri Bakanlığın merkez veya taşra teşkilatına iletmekle
yükümlüdür. (2) Görevini kötüye kullandığı tespit edilen çevre
gönüllülerinin bu görevleri sona erdirilir; bu kişiler yeniden çevre gönüllüsü
olarak başvuruda bulunamazlar. Çevre gönüllüsünün bildirimde bulunma yetkisi MADDE
19 (1) Çevre gönüllülerinin tesis veya
faaliyetlere giderek denetleme yapma yetkisi olmayıp bildirim yapma yetkisi
bulunmaktadır. YEDİNCİ BÖLÜM Çevre Denetiminin Usul ve Esasları Yetkili birimler MADDE
20 (1) Bakanlığın tesis veya faaliyetleri
denetlemekle yetkili birimleri, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Çevresel Etki
Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü, İl Çevre ve Orman Müdürlükleridir. (2) 3/3/2005 tarihli ve
5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanuna
dayanılarak hazırlanmış olan ve 21/10/2006 tarihli ve 26326 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde
Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama
Yönetmeliğinin 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen hususlarda
Bakanlık denetim yapmaya yetkilidir. (3) Çevre Kanunu ve bu Kanun uyarınca yürürlüğe
konulan yönetmeliklerin yetkili kıldığı kurum ve kuruluşların denetim yetkileri
saklıdır. (4) Kanun uyarınca yetki devri yapılacak kurum ve
kuruluşlarda aranacak nitelikler tebliğ ile belirlenir. Denetim planı MADDE
21 (1) Ülkenin çevre
politikası ve stratejisi çerçevesinde Bakanlığın çevre denetimi konusundaki
önceliklerini, genel amaç ve hedeflerini belirlemek üzere Bakanlık Denetim
Birimi tarafından Denetim Planı hazırlanır. Bu plan veya planlar ulusal,
bölgesel ve yerel ölçekte oluşturulabilir.
Denetim planı hazırlanırken, önceki denetim faaliyetlerinden elde edilen
verilerlerden yararlanılır. (2) Her çevre denetimi planı en azından: a)
Kapsadığı coğrafi alanı tanımlar, b)
Belli bir süreyi kapsar, c)
Gerektiğinde değiştirilebilir, ç)
Kapsanan sahaların ve kontrol edilecek tesislerin türünü tanımlar, d)
Çevresel riskleri dikkate alarak rutin çevre denetimleri için bir program
belirlenir, bu programlar, farklı tür tesisler veya belirlenmiş tesisler için
saha ziyaretlerinin sıklığını içerir, e)
Şikayet, kaza, uygunsuzluk ve izin verme amacı gibi
durumlarda yapılan, rutin olmayan denetimlerin usulünü de içerir. Yıllık denetim programı MADDE
22 (1) Birleşik denetimler için yıllık denetim
programı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve il çevre ve orman müdürlüklerinin
işbirliği ile bir önceki yılın Aralık ayında hazırlanır ve Bakan tarafından
onaylanarak yürürlüğe girer. (2) Bu programla, yıl içinde Bakanlığın merkez ve
taşra teşkilatınca birleşik denetim gerçekleştirilecek tesis veya faaliyetler
belirlenir. (3) Ortam bazlı
denetimler konusunda Bakanlık ve Bakanlığın yetki verdiği kurum ve kuruluşlar,
denetimleri kendilerinin belirlediği programlar çerçevesinde gerçekleştirir. (4) Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda veya
Bakanlıkça gerek görüldüğü hallerde denetim programına bağlı olmaksızın
birleşik ve/veya ortam bazlı denetim yapılır. Bildirim MADDE
23
(1)
Yıllık denetim programına alınan tesis veya faaliyetlere, denetimlerin haberli
yapılacak olması durumunda en az bir hafta önce yıllık denetim programına
alındıkları bildirilir. (2) Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda, ortam bazlı denetimlerde veya Bakanlığın program dışı denetime
gerek gördüğü hallerde denetimin haberli yapılması zorunlu değildir. Görevlendirme onayı MADDE
24 (1) Bakanlık çevre denetim görevlilerini, bağlı
bulundukları denetimle yetkili birimin en üst amiri görevlendirir. (2) Bakanlıkça, belirli bir denetim görevinin
yapılması için en az iki çevre denetim görevlisi görevlendirilir. (3) Birleşik denetimlerde, denetim ekibinde bir
çevre baş denetim görevlisi bulunması zorunludur. Denetim ekibinde bulunan
çevre denetim görevlilerinin puanı çevre baş denetim görevlisi olmaya yetmediği
durumda denetim ekibi kendi içinde bir çevre denetim görevlisini, çevre baş
denetim görevlisi olarak belirler. (4) Gerekli durumlarda denetim ekibine çevre
denetim görevlisi adayları da dâhil edilebilir. Denetim ekibinde yer alan çevre
denetim görevlisi adayları gözlemci konumundadır. Çevre baş denetim görevlilerinin görev ve sorumlulukları MADDE 25 (1)
Çevre baş denetim görevlisinin görev ve sorumlulukları şunlardır; a)
Denetim öncesinde denetlenecek tesis veya faaliyet ile ilgili denetim ekibi
içinde koordinasyonu ve işbölümünü sağlamak, b)
Denetlenecek tesis veya faaliyetin prosesi, ürünleri,
hizmetleri, daha önce yapılan denetim varsa bulguları toplamak, toplatmak ve
değerlendirmek, c)
Denetim esnasında ve sonrasında denetim ekibiyle gerekli koordinasyonu sağlamak
ve belgeleri istemek, ç)
Denetimin bitiminde, yerinde denetim tutanağının düzenlenmesini sağlamak, d)
Denetim sonunda her çevre denetim görevlisinden kendi göreviyle ilgili denetim
sonuçlarını toplamak ve denetim raporunu hazırlamak, e)
Denetimin sonucuna göre İdari Yaptırım Karar Tutanağını hazırlamak ve
onaylanmak üzere ilgili makama sunmak, f)
Denetim raporunu, 32 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yerlere göndermek, g)
Gerektiğinde mahalli mülki amirinden kolluk kuvveti görevlendirilmesini talep
etmek, h)
Denetimini gerçekleştireceği kamu, özel sektör kurumları veya tüzel kişilik ile
kişisel ilişkisi bulunmamak. Çevre denetim görevlisinin görev ve sorumlulukları MADDE
26 (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.) (1) Çevre denetim
görevlisinin görev ve sorumlulukları şunlardır; a)
Denetim öncesinde çevre baş denetim görevlisinin koordinasyon çalışmalarına
destek olmak, b)
Denetlenecek tesis veya faaliyetin prosesini
incelemek, daha önce yapılan denetim varsa bulguları toplamak, değerlendirmek
ve sonucunu çevre baş denetim görevlisine sunmak, c)
Denetim esnasında yapılan işbölümü kapsamında kendisine verilen görevi
tarafsız, etkin ve verimli bir şekilde planlayıp gerçekleştirmek, ç)
Denetim sırasında etkin görüşme, gözlem ve kayıtlar da dahil
olmak üzere dokümanların gözden geçirilmesi yoluyla bilgi toplamak, d)
Denetim sonunda kendi göreviyle ilgili denetim bulgularını çevre baş denetim görevlisine
sunmak ve denetim tutanağının düzenlenmesinde çevre baş denetim görevlisine
yardımcı olmak, e)
Denetim raporunda yer alacak görüşlerini denetim tarihinden sonra on iş günü
içinde çevre baş denetim görevlisine vermek, f)
Denetimini gerçekleştireceği kamu, özel sektör kurumları veya tüzel kişilik ile
kişisel ilişkisi bulunmamak. Tanıtım kartı MADDE
27 (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.) (1) 35 inci maddede yer
alan koşulları sağlayan Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı personeli için şekli
ve içeriği Bakanlıkça belirlenecek tanıtım kartı düzenlenir. Çevre denetim
görevlileri yaptıkları denetimler sırasında bu tanıtım kartlarını ve
görevlendirme onaylarını tesis veya faaliyet sahibine ya da tesis veya faaliyet
sorumlusuna göstermek zorundadır. Denetim görevinden herhangi bir nedenle
süresiz ayrılanlar, tanıtım kartlarını,
Bakanlığa gönderilmek üzere il çevre ve orman müdürlüklerine, Bakanlık
merkezinde de Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğüne teslim eder. Ölçüm ve analizler MADDE
28 (1) Bakanlık çevre denetim görevlilerince,
ölçüm ve analiz gerektiren hususlara uyulup uyulmadığı; firma tarafından
Bakanlığa veya Bakanlıkça yetki verilmiş özel veya kamu kurum ve kuruluş
laboratuarlarına yaptırılacak ölçüm ve analiz sonuçlarına göre değerlendirilir. Denetim tutanağı MADDE
29 (1) Denetim ekibi, denetimin bitiminde, 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Çevre Kanununa Göre Verilecek İdarî Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza
Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmelikte özellikleri verilen ve Ek-3’te yer
alan çevre denetim tutanağını üç nüsha olarak düzenler. (2) Düzenlenen bu nüshalardan biri denetimin
gerçekleştirildiği tesis veya faaliyet sahibine verilir. İdari yaptırım kararı MADDE
30
(1)
Yapılan denetim sırasında, Kanunda belirtilen gerekliliklere uyulmadığının veya
yükümlülüklerin yerine getirilmediğinin saptanması durumunda Kanunun 20 nci
maddesinde belirtilen cezalar uygulanır. (2) Söz konusu idari yaptırım kararına yol açan
uygunsuzluk, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunlara göre suç
oluşturuyor ise kovuşturma yapılması için Cumhuriyet Savcılığına suç
duyurusunda bulunulur. Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması MADDE
31
(1)
Yapılan denetim sırasında, Kanunda belirtilen yasaklara uyulmadığının veya
yükümlülüklerin yerine getirilmediğinin saptanması durumunda, idari para
cezasının yanı sıra, yetkili makamca tesis veya faaliyetlere, yasaklara aykırı
faaliyetin düzeltilmesi ve Kanunda belirtilen yükümlülüklerin yerine
getirilmesi için denetim ekibi tarafından; a)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen
yükümlülüklerin yerine getirilmesi için yürürlükteki mevzuatın hükümleri ve
sınır değerleri değerlendirilerek bir yıla kadar, b)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen
yükümlülüklerin yerine getirilmesi için yürürlükteki mevzuatın hükümleri ve
sınır değerleri değerlendirilerek bir yıla kadar, c)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin ikinci alt bendinde
belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için üç aya kadar, ç) Kanunun 20 nci
maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirtilen yükümlülüklerin yerine
getirilmesi için lisans almış tesislere yürürlükteki mevzuatın hükümleri ve
sınır değerleri değerlendirilerek bir yıla kadar, d)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen
yükümlülüğün yerine getirilmesi için bir aya kadar, e)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen
yükümlülüğün yerine getirilmesi için fabrika, şantiye ve eğlence yerlerine
uygulanacak kontrol tedbirlerine bağlı olarak en fazla bir yıla kadar, f)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin dokuzuncu alt
bendinde belirtilen yükümlülüğe uymayan işletmeye taşıdığı kirlilik yükü ve
atık su debisine bağlı olarak iki aya kadar, g)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin birinci alt bendinde
belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için altı aya kadar, ğ)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (m) bendinde belirtilen
yükümlülüğün yerine getirilmesi için altı aya kadar, h)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde belirtilen
yükümlülüğün yerine getirilmesi için işletmelerin taşıdığı kirlilik yükü ve
atık su debisine göre iki aya kadar, ı)
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendinde belirtilen
yükümlülüğün yerine getirilmesi için lisans almış işletmeler hakkında
yürürlükteki mevzuat hükümleri ve sınır değerler değerlendirilerek bir yıla
kadar, i) Kanunun 20 nci maddesinin
birinci fıkrasının (v) bendinde belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmesi
için; 1) Lisans almış geri kazanım/bertaraf
tesislerine aksaklıklarını giderecek termin planı için on iş gününe ve yatırımlarını
tamamlamak için ise altı aya kadar, 2) Tehlikeli atık üreten tesislerde uygunsuzluk
tespit edilirse, bu uygunsuzluğu gidermek üzere bir aya kadar, uygunsuzluğun
giderilmesi için yatırım gerekmesi halinde termin planı verilmesi için on iş
gününe ve yatırımın tamamlanması için de altı aya kadar, 3) Kaza durumunda tehlikeli atıkların ve
tehlikeli kimyasalların döküldüğü yerde kirliliğin ortadan kaldırılması için
bir aya kadar, süre
verilebilir. (2) Bu süreler sonunda yasaklara uymayan veya yükümlülüğünü
yerine getirmeyen tesis veya faaliyetin çalışması, yasağın veya yerine
getirilmeyen yükümlülüğün çeşit ve niteliğine göre kısmen veya tamamen süreli
veya süresiz olarak durdurulur. (3) Çevre kirliliğinin toplum sağlığı yönünden
tehlike yarattığı hallerde tesis veya faaliyet, süre verilmeksizin kısmen veya
tamamen durdurulur ve Sağlık Bakanlığına bildirilir. Denetim raporu MADDE
32 (1) Bakanlık denetim ekibi, denetimin tamamlanmasını
takip eden kırk iş günü içinde denetim raporunu hazırlar. Bu raporda; a)
Denetim sırasında tespit edilen eksiklikler ve uygunsuzluklar, b)
Cezai müeyyide uygulanmasını gerektiren durumlarda önerilen cezalar ile yasal
dayanakları, yer alır. (2) Bakanlık denetim ekibi, denetim esnasında
tespit ettikleri cezai müeyyide gerektiren durumları ve uygunsuzluğun
giderilmesi için önerdikleri süreleri Kanunda belirtilen idari ceza vermeye
yetkili amirlere bildirirler. (3) Denetim raporlarının bir nüshası tesis veya
faaliyetlere gönderilir ve diğer nüshaları Bakanlık ve/veya il müdürlüğünün
ilgili birimince gereği yapıldıktan sonra muhafaza edilir. Denetim sonuçlarının değerlendirilmesi MADDE
33 (1) Denetim sonuçları, Bakanlıkça hazırlanan
yıllık denetim programlarının sona ermesini müteakip denetimle yetkili birim
amirlerince değerlendirilir. Değerlendirme sonuçları ile öneriler Bakanlık
makamına sunulur; denetim planlarının ve yıllık denetim programlarının
hazırlanmasında dikkate alınır. Gizliliğe riayet MADDE
34 (1) Bakanlık çevre denetim görevlileri, denetim
esnasında öğrendikleri ticari sır mahiyetindeki bilgileri açıklayamazlar. SEKİZİNCİ BÖLÜM Çevre Denetim Görevlileri Çevre denetim görevlilerinde aranacak nitelikler MADDE
35
(1)
En az dört yıllık yükseköğretim kurumu mezunu Bakanlık merkez ve taşra
teşkilatı personelinden aşağıda belirtilen eğitim programlarına katılarak
eğitim belgesi alanlar bu madde uyarınca yapılacak puanlamaya göre Çevre Denetim
Görevlisi olarak görevlendirilirler. a) Kapsamı Bakanlıkça belirlenen çevre denetimi eğitimi;
(35 puan) b) Uluslararası yetkili kılınmış ve belgelendirilmiş kişi
veya kuruluşlarca düzenlenen eğitim programları; (30 puan)
c) Denetim Deneyimi (en fazla 20 puan)
d) (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.)
e) İş Tecrübesi (en fazla 15 puan)
(2) Çevre Denetim Görevlilerinin en az 70 puan,
Çevre Baş Denetim Görevlilerinin ise en az 80 puan almaları zorunludur. DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Denetim bilgilerinin bildirimi MADDE
36 (1) Bakanlık merkez
birimleri, il çevre ve orman müdürlükleri ile yetki devri yapılan kurum ve
kuruluşlar tarafından Kanuna göre yapılan tüm çevre denetimlerine dair
bilgiler, ceza ile sonuçlanıp sonuçlanmamasına bakılmaksızın Bakanlıkça
belirlenen şekilde Bakanlığa bildirilir. İdari yaptırım karar defteri MADDE
37 (1) Bakanlık merkez teşkilatı birimleri, il çevre
ve orman müdürlükleri ile yetki devri yapılan kurum ve kuruluşlar, Kanuna göre
yaptıkları çevre denetimleri sonucunda ceza uygulamışlarsa bu cezalar İdari
Yaptırım Karar Defterine işlenir. (2) İdari Yaptırım Karar Defteri Bakanlık merkez teşkilatında
her genel müdürlükte ve il çevre ve orman müdürlüklerinde bir adet bulunacak
şekilde tutulur. Yürürlükten kaldırılan yönetmelik MADDE
38 – (1) 5/1/2002 tarihli ve 24631 mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Denetimi Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır. Çevre yönetim birimi kurma, çevre görevlisi istihdam etme
veya çevre yönetimi hizmeti alma süresi GEÇİCİ
MADDE 1 (22 Ekim 2009 tarih ve 27384 sayılı R.G.) (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren; a)
Ek-1 listesinde yer alan tesis veya faaliyetler en geç 18 ay içerisinde; Ek-2
listesinde yer alan tesis veya faaliyetler ise en geç 24 ay içerisinde, b) Altyapı
çalışmalarına başlayan Organize Sanayi Bölgeleri, 11 inci maddede belirtilen
tesislere sahip belediyeler ve mahalli idare birlikleri, 12 nci maddede
belirtilen sağlık kuruluşları veya hastaneler, 24 ay içerisinde, Çevre yönetim birimlerini kurar veya
çevre görevlisi istihdam eder ya da çevre yönetimi hizmeti alırlar. Yürürlük MADDE
39 – (1) Bu Yönetmelik 1/1/2009
tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE
40 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre
ve Orman Bakanı yürütür. EK-1 ÇEVREYE KİRLETİCİ ETKİSİ YÜKSEK
OLAN FAALİYET VEYA TESİSLER
EK-2 ÇEVREYE KİRLETİCİ ETKİSİ OLAN
FAALİYET VEYA TESİSLER
EK-3 ÇEVRE DENETİM TUTANAĞI (Tüzel Kişiler İçin)
ÇEVRE DENETİM TUTANAĞI (Gerçek Kişiler İçin)
|